Балаларды профилактикалық егу бойынша ата-аналарға арналған ақпарат

Елімізде жыл сайын мыңдаған бала түрлі жұқпалы аурулармен ауырады. Егу алмаған  немесе уақтылы  толық егілмеген балалар әсіресе жиі және қатты  ауырады.

Егер ата-аналар негізсіз бас тартпаса, профилактикалық екпе салу арқылы  көптеген инфекцияларды, сондай-ақ олардың асқынулары мен ауыр зардаптарын болдырмауға болар еді.

Балаларға екпе салу - басқарылатын инфекциялардың алдын алудың тиімді әдістерінің бірі болып табылатын балаларды вакцинациялау аусыл сияқты қауіпті аурудың жойылуын қамтамасыз етті және дифтери я, қызылша, полиомиелит және қызамықпен сырқаттанушылықты жекелеген жағдайларға дейін төмендетті. Вирусты гепатитпен сырқаттанушылықтың алдын алу толығымен дерлік болды.

Қазақстан Республикасында профилактикалық екпелердің ұлттық күнтізбесі бар. Ол негізгі жұқпалы ауруларға: туберкулезге, полиомиелитке, көкжөтелге, дифтерияға, сіреспеге, қызылшаға, қызамыққа, паротитке, В және А гепатиттеріне, пневмококк инфекциясына қарсы қатаң белгіленген жаста жаппай тегін иммундау қарастырылған.

Өзін қолдану дәуірінде вакциналар адамдардың өмірі мен денсаулығын сақтай отырып, эпидемияларды жойып, бірқатар жұқпалы ауруларды жою мүмкіндігіне әкелетін оң әсерін дәлелдеді.

Дегенмен, бүкіл әлем бойынша вакцинацияның оң нәтижелеріне қарамастан, біздің елімізде көптеген ата-аналар балаларына салынатын  екпеден әдейі бас тартады. Екпеге қарсы науқанның әлеуметтік зияны анық. Бірте-бірте сол немесе басқа жерде – қалада, аумақта, республикада қауіпті жұқпалы аурулар ошақтары пайда болады. Медициналық емес себептермен вакцинациядан бас тарту қызылша, көкжөтел, дифтерия, В гепатиті және т.б. вакцинацияланбаған немесе ішінара вакцинацияланғандар арасында аурулардың өсуіне әкеледі.

Педиатрлар сенімді және теріске шығаруға болмайтын вакцинацияның пайдасына дәлелдер:

• Профилактикалық егулер инфекциялармен күресудің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Аурудың жиілігі негізінен халықтағы вакцинацияланған адамдардың санына байланысты.

• Вакцинация белгілі бір инфекцияға қарсы жеке иммунитетті қалыптастырады.

• Вакцинация нәтижесінде организмде белсенді жасанды спецификалық иммунитет пайда болады. Белсенді, өйткені дененің өзі антиденелерді шығарады - жасушалық қорғаныс. Жасанды, өйткені вакцина енгізіледі; спецификалық – өйткені иммунитет белгілі бір инфекцияға қарсы қалыптасады.

  Көптеген елдерде Ұлттық егу күнтізбесі бойынша иммундау арқасында полиомиелит пен дифтерияның токсикалық түрлерін жою мүмкін болды, қызылша, паротит және қызамықпен сырқаттанушылық айтарлықтай төмендеді.

Ата-аналар вакцинацияның әртүрлі аспектілері туралы жиі сұрақтар қояды, солардың   кейбіреуі келтірсек:

  Неліктен балаларға профилактикалық егулер қажет?

Әрбір баланың жұқпалы аурулардан қорғалуына құқығы бар.

Баланың балалық шағында алған екпелері иммунитетті, яғни ағзаның инфекцияларға қарсы иммунитетін тудырады.

  Барлық балаларды вакцинациялауға бола ма?

Профилактикалық екпелерге медициналық қарсы көрсетілімдер бар. Оларды тек дәрігер анықтай алады.

  Неліктен вакцинация қайталанады?

Сенімді иммунитетті сақтау үшін.

  Вакциналардың бала ағзасына кері әсері бар ма?

Елімізде қолданылатын барлық вакциналар жіті бақылаудан өтіп, халықаралық стандарттарға сай келеді. Олар баланың денесіне зиянды әсер етпейді.

  Жиі ауыратын және әлсіреген балаларды вакцинациялауға болады ма?

Мұндай балаларды алдымен вакцинациялау керек, өйткені олар әдетте ауыр түрінде болатын инфекцияларға өте сезімтал.

  Созылмалы аурулары бар балаларға екпе жасауға болады ма?

Созылмалы аурулары бар балаларды сау балалар сияқты вакцинациялауға болады, бірақ аурудың өршу кезеңінен тыс уақытта ғана.

  Вакциналар балаларда аллергия тудырады ма?

Ғылыми зерттеулер мен клиникалық бақылаулар аллергиясы бар балаларда да вакциналар аллергиялық реакцияларды тудырмайтынын көрсетті.

  Балада вакцинаға реакция болуы мүмкін бе?

Кейбір балаларда алғашқы күндерде вакцинаға реакция болуы мүмкін.

Жұқпалы аурулардың денсаулыққа қауіпі өте сирек кездесетін асқынуларға қарағанда мыңдаған есе жоғары. Ең тән белгілер - қызару, инъекция орнында ісіну және температураның шамалы жоғарылауы. Олар әдетте дәрі-дәрмектерді қолданбай жоғалады.

Вакцинацияланған бала ауырып қалуы мүмкін бе?

Иә, мүмкін, өйткені ешқандай вакцина инфекциядан қорғайтын 100% кепілдік бермейді. Бірақ бұл сирек кездеседі. Вакцинацияланған бала ауруды жеңіл түрде және асқынусыз сезінеді.

  Балаңызды егуге / вакцинацияға/  қалай дайындау керек?

Ата-аналар баласын жұқпалы науқастармен байланыста болудан қорғауы керек. Азық-түлікке аллергиясы бар балалар қатаң диета  ұстануы керек. Егуден  бір апта бұрын сіз қосымша тағамдарды немесе жаңа тағамдарды енгізбеуіңіз керек. Егу  бөлмесінде оны не күтіп тұрғанын түсінетін үлкен баламен психологиялық дайындық жүргізу  өте маңызды

Балалардың қорқынышын сейілту керек және баланы ешқашан, тіпті әзілдеп те, инъекциялар мен вакцинациялармен қорқытпау керек. Оны қолдау және ынталандыру өте маңызды.

Екпе салатын  күні дәрігер баланы тексеріп, температурасын өлшейді.

  Вакцинациядан кейін балаға не қажет?

Ата-ананың өзіне деген ілтипатты қарым-қатынасы. Вакцинация бөлмесінде бала  әсіресе қолдауды қажет етеді: инъекция аздап ауыруы мүмкін, бірақ бірнеше секундқа ғана; және жылауға да болады.

Вакцинациядан кейін дереу аллергиялық реакциялар туындаған жағдайда жедел білікті көмек көрсету үшін медициналық қызметкерлердің бақылауымен емханада алғашқы 30 минутта болу ұсынылады. Вакцинациядан кейінгі бірнеше күнде баланың тәбеті төмендеп, қыңырлығы пайда болуы мүмкін. Индурация және қызару инъекция орнында пайда болуы мүмкін - бұл вакцинаға қалыпты реакция және 2-3 күннен кейін жоғалады. Сирек жағдайларда дене температурасы көтеріледі, сондықтан сізде антипиретикалық агент дайын болуы керек, егер температура 38 градустан жоғары көтерілсе, ол қажет болады. Егілгеннен  кейінгі бірінші күні баланы шомылдырмау, ұзақ серуендеуге және респираторлық инфекциямен ауыратын отбасы мүшелерімен және достарымен қарым-қатынастан аулақ болу жақсы. Егер баланың мінез-құлқы өзгерсе, температура көтерілсе немесе шағымдар пайда болса, ата-аналар дәрігермен кеңесу керек.

Ата-ана! Есіңізде болсын!

Балаңызға екпе салу арқылы Сіз оны жұқпалы аурулардан сақтайсыз.

Егуден /вакцинациядан/  бас тарту арқылы Сіз балаңыздың денсаулығы мен өміріне қауіп төндіресіз!